De papa’s komen in actie

Vroeger vertrekken op het werk om de kinderen op tijd van school op te pikken en naar huis te brengen, te beginnen koken - wat vaak betekent dat je ingrediënten in de mixer gooit en hoopt dat dit goed komt - en vervolgens die tijdsspanne van 45 minuten besteden aan de kinderen. Dat betekent bad, helpen bij het huiswerk en misschien wat spel en plezier, voor dat piepgeluid in de keuken ons laat weten dat het eten klaar is. Vervolgens dek je de tafel, roep je het gezin samen om aan te schuiven, geniet je samen een halfuurtje van de maaltijd en begin je de kinderen in bed te stoppen. En tussendoor, welja, moet iemand de afwas doen.

Zo beschreven klinkt het behoorlijk chaotisch, niet? En tot voor kort rustte het allemaal op de schouders van één gezinslid: de moeder. Het was de moeder die vroeg moest vertrekken van het werk om de kinderen op te halen aan de dagopvang of de school en die hen hielp om hun huiswerk te maken aan de keukentafel terwijl ze het eten klaarmaakte en het huis opruimde. De afgelopen jaren zijn de dingen echter veranderd. Dat komt vooral omdat niet alle moeders nog de luxe hebben om het werk voor zes uur 'avonds te verlaten om de kinderen van school af te halen.

In een studie die in 2004 in het Journal of Family Psychology werd gepubliceerd, schreven Jeffrey J. Wood en Rena L. Repetti dat "gezinsrelaties niet statisch zijn; ze worden beïnvloed door verschillende contextgebonden factoren die in de loop der tijd veranderen". De realiteit is dat de gezinsdynamiek de laatste decennia zelfs sterk is veranderd. Volgens de Europese Commissie had 65,3% van de Europese vrouwen een baan in 2016. Dat aantal staat in schril contrast met de situatie in de jaren zestig, toen 33,8% van de vrouwen in Italië, 39,5% in Frankrijk en 37,7% in de Verenigde Staten een baan had.

Vanaf de geboorte kunnen vaders en moeders nu ouderschapsverlof delen dat tot 150 dagen kan duren. Hoewel deze realiteit de gelijkheid steeds meer bevordert, is ze nog ver verwijderd van de norm vertegenwoordigd door Finland: in februari 2020 decreteerde het land dat zowel de moeder als de vader gedurende de eerste zeven levensmaanden voor het kind kunnen instaan. Maar toch. De rol van de vader is aan het veranderen. Heel sterk zelfs.

Nu worden de 'mamaplichten' om vroeg te vertrekken op het werk om de kinderen van school op te halen, te helpen met hun huiswerk of verhaaltjes te lezen voor ze naar bed gaan, allemaal gedeeld met de vader. En dat werd tijd. In een studie die in 2018 door de Harvard Business School werd gepubliceerd, werd geconcludeerd dat kinderen van werkende moeders gelukkiger zijn én een meer succesvolle carrière hebben. "Mensen geloven nog steeds dat moeders met een job hun kinderen op de een of andere manier schade berokkenen", zegt Kathleen L. McGinn, de onderzoeker achter de studie. "Vrouwen moeten kunnen kiezen [om te werken] op basis van wat ze willen of nodig hebben, niet op basis van de veronderstelling dat ze hun kinderen schade berokkenen - omdat dat niet het geval is. "

Acht (of meer) uur per dag werken wordt steeds meer een realiteit voor zowel vader als moeder en dat dwingt beiden om verschillende routines te volgen. Het is niet langer de moeder die op het werk vroeger moet vertrekken om de kinderen van school op te halen. Het is niet langer alleen de moeder die naar de winkel moet omdat de ontbijtgranen voor morgen op zijn of er geen eten is voor vanavond. Het is ook niet langer alleen de verantwoordelijkheid van de moeder om de kinderen te wassen terwijl tegelijk ook het eten opstaat. Je hoeft trouwens maar voorbij een school of een kinderdagverblijf te rijden om het te merken. 

De vader is niet langer degene die altijd laat moet werken, die zijn gezicht in de keuken alleen sporadisch laat zien om zijn advies over de kruiden te geven en vervolgens in de zetel gaat zitten in afwachting van de uitnodiging om aan tafel te komen. De vader is niet langer degene die maar naar de verjaardag van een vriendje, het schoolfeest of een ouderbijeenkomst gaat 'als hij het haalt'. De vader is niet langer alleen maar een noodcontact op de gsm van hun kinderen, niet langer degene die alle twijfels beantwoordt met de opmerking "dat ze het beter aan mama vragen".

Vaders slagen er nu steeds in om aan de schoolpoort te staan nog voor de bel gaat. Papa kent ook alle leraren bij naam en herkent de vriendjes van zijn kind. Hij is ook tijd beginnen te besteden aan het kiezen van geschikte kledij die zijn kind de volgende dag kan aandoen. Hij ziet nu zelfs in dat bepaalde kleuren niet samengaan - dat zwart en donkerblauw geen geslaagde combinatie zijn. Hij weet misschien niet wanneer de Eerste Wereldoorlog begon of eindigde of is mogelijk niet in staat om een derdegraadsvergelijking op te lossen en hij weet misschien niet wat de hoofdstad van Brazilië is. Maar hij weet wel waar hij die antwoorden kan vinden en is bereid om te gaan zoeken als iemand die antwoorden nodig heeft. Hij gaat zelfs op zoek naar creatieve recepten, zodat het gezin niet altijd hetzelfde hoeft te eten.

Betekent dit nu dat mama in de zetel gaat zitten zodra ze thuiskomt? Niet echt. Vraag het maar aan elk kind: hij of zij zal het je openhartig vertellen, zoals alleen kinderen dat kunnen. Of het nu gaat om verhaaltjes vertellen, verstoppertje spelen of de beste pizzatopping bestellen. Neen, moeders hebben het nog altijd niet gemakkelijk, maar de maatschappij verandert en taken kunnen verdeeld worden. En laten we eerlijk zijn, er zijn ook dingen die we als mama maar al te graag bij ons willen houden en nog niet graag willen delen omdat we nu eenmaal mama zijn!

Julie, mama van Kevin